Σκηνοθεσία: Αντρέι Ζουλάφσκι
Παίζουν: Ιζαμπέλ Ατζανί, Σαμ Νήλ
Με αφορμή την «ημέρα της γυναίκας», που για μας δεν είναι γιορτή, ο cine-votanikos προβάλει το Μια Γυναίκα Δαιμονισμένη, μια ταινία που κινείται στα όρια του θρίλερ και του ποιητικού κινηματογράφου, με θέμα την ενδοοικογενειακή βία.
Ενώ η 8η του Μάρτη ξεκίνησε ως ημέρα μνήμης για τις αγωνιζόμενες βιομηχανικές εργάτριες, σήμερα έχει χάσει το πολιτικό της νόημα και γιορτάζεται ως έκφραση κολακείας προς το «ωραίο» ή το «ασθενές» φύλο με λουλούδια και δώρα. Αυτή ακριβώς η αλλοτρίωση της ημέρας της γυναίκας, ως άλλοθι της προαιώνιας ανδρικής κυριαρχίας, δείχνει τη σύγχρονη κουλτούρα του σεξισμού, μέσα στην οποία ζούμε και την οποία πρέπει να μεταστοιχειώσουμε.
Μόνο φαινομενικά η γιορτή της γυναίκας είναι αθώα. Στην πραγματικότητα αποτελεί σύμπτωμα της κοινωνίας του θεάματος, που π.χ. πουλάει λεβιέδες αυτοκινήτων ή αρρενωπά ποτά χρησιμοποιώντας στη διαφήμιση το γυναικείο σώμα και τη σεξουαλικότητα. Σε αυτήν την κουλτούρα του σεξισμού, μιας οικονομίας της λίμπιντο και της επιθυμίας που ευνουχίζει συμβολικά και σεξουαλικοποιεί βίαια και χυδαία τα σώματα, θα πρέπει να αναζητηθούν και τα κοινωνικά αίτια για την κουλτούρα του βιασμού.
Ακραίες και άκρως πολιτικές περιπτώσεις αυτής της κουλτούρας του βιασμού, σε σχέση με το έθνος, το καπιταλιστικό κράτος και τη φυλή, είναι για παράδειγμα όταν οι νικητές στρατιώτες βιάζουν τις γυναίκες των νικημένων ˙ όταν μαύροι άντρες βιάζουν τις λευκές γυναίκες, σε μια πράξη αντεκδίκησης για τον ιστορικό βιασμό ολόκληρης της μαύρης φυλής ˙ ή όταν συμβολικά και κοινωνικά ευνουχισμένοι ινδοί βιαστές ξεσπούν στα γυναικεία σώματα για να παραγνωρίσουν τη δική τους υποταγή. Στα σύγχρονα καπιταλιστικά κράτη το γυναικείο σώμα απαξιώνεται, διότι θεωρείται πλεονάζον τόσο πληθυσμιακά όσο και ως εργατικό δυναμικό, συνθήκη που το ωθεί είτε στην εκπόρνευση και στη βίαιη σεξουαλικοποίηση, είτε πάλι στο ρόλο της δούλας νοικοκυράς, η οποία υπόκειται στην ενδοοικογενειακή βία.
Στην καθημερινότητά μας, η κανονικοποίηση της επιθυμίας και της λίμπιντο με την παραγωγή αρρενωπών ή θηλυκών στερεοτύπων, αναπαραστάσεων και λόγων, ή ακόμα και το καταναλωτικό ντρεσάρισμα των σεξουαλικών παρεκκλίσεων και βίτσιων, εμπεριέχει εν γένει και εκκολάπτει τη σεξουαλική βία, η οποία από θέαμα γίνεται έπειτα πραγματικό κοινωνικό σύμπτωμα. Η κουλτούρα του σεξισμού/βιασμού αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους πυλώνες οργάνωσης της σύγχρονης κανονιστικής αρρενωπότητας, της κατασκευής δηλαδή του μάτσο-άντρα, ο οποίος όμως είναι παραχρήμα πολιτικά και κοινωνικά ευνουχισμένος. Η κοινωνική και πολιτισμική κατασκευή του μάτσο-άντρα, του «μ’ ανάβεις», της «ασθενούς» αλλά «ωραίας» γυναίκας, καθώς και η κατασκευή των αποκλινόντων από τη «φυσιολογική» σεξουαλικότητα ομοφυλοφίλων ως ανώμαλων, είναι αυτή που με τη σειρά της διαιωνίζει την εκμετάλλευση, την καθυπόταξη και την καταπίεση όσων αποκλίνουν και αποκλείονται από το ηγεμονικό φαλλοκρατικό κοινωνικό φύλο. Η κουλτούρα του βιασμού δεν είναι τίποτα άλλο από έναν αφανή πόλεμο, που καθημερινά και επιμελώς προετοιμάζεται από αυτό που ονομάζουμε κουλτούρα του σεξισμού.
Το ποσοστό των βιασμών κατά των γυναικών που καταγγέλλονται είναι τελικά πολύ μικρό σε σχέση με την πραγματικότητα, γεγονός που οφείλεται στο φόβο και στην άρνηση των κακοποιημένων να το κάνουν γνωστό. Φόβος δικαιολογημένος, αν λάβουμε υπόψη την γελοιοποίηση, τον εξευτελισμό και τον διασυρμό των γυναικών που το καταγγέλλουν. Φόβος που δεν σταματάει μόνο στην άρνηση της καταγγελίας, αλλά είναι έμφυλος και υπαρξιακός. Γιατί στη σεξιστική κουλτούρα, οι γυναίκες δεν πείθουν ότι όντως είπαν "όχι" και βιάστηκαν. Γιατί το "όχι' τους μεταφράζεται σε σκέρτσο και το ντύσιμο και η συμπεριφορά τους μετράται με βαθμούς σεξουαλικής πρόκλησης. Ως γνωστόν στους σύγχρονους θεσμούς της ελληνό-ορθόδοξης «λεβεντιάς» υπάρχουν χίλιοι λόγοι να δείρεις και να βιάσεις μια γυναίκα! Ούτε ένας όμως λόγος να το καταγγελίες!
Οι βιασμένες αρνούνται να μιλήσουν ακόμα και σε προσωπικό επίπεδο για αυτή τη φρικτή εμπειρία, γιατί ο βιασμός είναι μια πράξη που αφορά την σεξουαλικότητα, εκεί όπου οι γυναίκες έχουν αποδεχτεί μοιρολατρικά και ενοχικά την αθλιότητα της ζωής τους. Άλλωστε έχει ασκηθεί τόση βία στις γυναίκες από παιδιά ακόμα και έχουν εκπαιδευτεί με τέτοιο τρόπο ανοιχτά ή συγκαλυμμένα, ώστε σιγά-σιγά έχει υπονομευτεί η ικανότητά τους να αντιστέκονται. Τίποτα δεν φαίνεται αδιανόητο, ούτε και αυτή η ίδια η πράξη του βιασμού και τις κάνει τελικά να νιώθουν, ότι ευθύνονται και οι ίδιες γι’ αυτό που τους συνέβη.
Πολλές φορές όταν καταγγέλλεται ένας βιασμός στους μπάτσους, τα θύματα έρχονται αντιμέτωπα με τον αόρατο μηχανισμό της σεξιστικής αρρενωπότητας, που τις εξευτελίζει και τις αναγκάζει να ξαναζήσουν τον βιασμό. Τελικά η γυναίκα, σε ένα τρίτο βιασμό ενώπιον της δικαιοσύνης, αναγκάζεται να απολογηθεί μόνο και μόνο επειδή είναι γυναίκα, να απολογηθεί για το φύλο της! Έναν κοινωνικά έμφυλο ρόλο, που πρέπει να καταφέρει να υποδυθεί, γιατί έτσι το επέβαλε μια ανδροκρατική κοινωνία δια της βίας. Και παραδόξως, ακριβώς μέσα από την ενοχοποίηση και επένδυση του γυναικείου σώματος με λαγνεία είναι που η δικαιοσύνη αθωώνει τελικά του βιαστές.
Ο βιαστής δεν είναι μια παρέκκλιση από τα κοινωνικά πρότυπα, ούτε εξαίρεση, ούτε ψυχιατρική περίπτωση, όπως προσπαθούν να μας πείσουν, αλλά αντίθετα είναι το προϊόν μιας αντικοινωνικής παιδείας σεξισμού και καταπίεσης που έχει κυριαρχήσει. Ο βιασμός δεν είναι μια μεμονωμένη πράξη βίας, αλλά η επιβολή της κυρίαρχης ιδεολογίας πάνω στα σώματά μας. Το προσωπικό είναι και πολιτικό και η αντίσταση ενάντια στην έμφυλη και σεξουαλική βία είναι απαραίτητη στον αγώνα μας για μια ελευθεριακή κοινωνία.
ΟΜΑΔΑ ΦΥΛΟΥ ΒΟΤΑΝΙΚΟΥ ΚΗΠΟΥ
No comments:
Post a Comment